در دنیای سرمایهداری معمولاً عملکرد شرکتها تنها بر اساس میزان سودآوری مالیشان ارزیابی میشود ولی مؤسسات گوناگونی در سراسر جهان هستند که به ارزیابی عملکرد شرکتها در میزان پایبندی به اصول اخلاقی و مسئولیتهای اجتماعیشان میپردازند. در کانادا هم مجلهٔ Corporate Knights که خود را مجلهای برای ترویج «سرمایهداری پاک» معرفی میکند، به تهیهٔ دو رتبهبندی جداگانه برای شرکتهای کانادایی و غیرکانادایی فعال در کانادا بر اساس معیارهایی که در این حوزه تعریف کرده، میپردازد.
این مجله هفتهٔ گذشته فهرست «شرکتهای مسئولیتاجتماعیپذیر کانادا در سال ۲۰۱۶» (2016 Best 50 Corporate Citizens in Canada) را منتشر کرد. همهٔ شرکتهایی که در سال ۲۰۱۴ دستکم ۲ میلیارد دلار درآمد و ۲٬۰۰۰ پرسنل داشتهاند، بهعلاوهٔ ۶۰ شرکت نخست بازار بورس تورنتو، ۱۰ مؤسسهٔ تعاونی بزرگ کانادا (دارای بیشترین درآمد در سال ۲۰۱۴) و ۵۰ شرکت نخست همین رتبهبندی سال ۲۰۱۵ در این ارزیابی مورد مطالعه قرار گرفتند. [منبع]
در این بین، شرکتهایی که میزان دلاری جرائم مرتبط با نادیدهگرفتن اصول پایداری در آنها به نسبت کل درآمدشان در سال ۲۰۱۵ در چارک آخر دستههای استاندارد طبقهبندی صنایع جهانی قرار گرفته بود، از لیست ۵۰ شرکت نخست کنار گذاشته شدند.
این ارزیابی بر اساس مقایسهٔ اطلاعات بهدستآمده از شرکتها از منابعی که دسترسی به آنها برای عموم آزاد است با ۱۲ شاخص عملکرد کلیدی در حوزههای منابع، پرسنل و مدیریت مالی، انجام شده است. پیش از اعلام فهرست نهایی، با همهٔ شرکتها و مؤسسات برای صحهگذاری بر اطلاعات تماس گرفته شده است.
معیارهای این ارزیابی به شرح زیر است:
۱- بهرهوری انرژی: نسبت درآمد به گیگاژول مصرف انرژی
۲- بهرهوری کربن: نسبت درآمد به مقدار گازهای گلخانهای تولیدشده بهطور مستقیم یا غیرمستقیم
۳- بهرهوری آب: نسبت درآمد به میزان آب مصرفی
۴- بهرهوری زباله: نسبت درآمد به تولید زبالههای غیرقابل بازیافت
۵- درصد مالیات پرداختی: مالیات پرداختشده در ۵ سال گذشته به نسبت درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک
۶- تنوع جنسیتی در مدیریت: درصد زنان در هیئت مدیره و در بین مدیران ارشد
۷- ارتباط حقوق پرداختی با سرمایهداری پاک: حقوق پرداختی دستِکم یکی از مدیران ارشد با اهداف اجرای موضوعِ سرمایهداری پاک منطبق باشد.
۸- نسبتِ حقوق پرداختی مدیر ارشد اجرایی به دستمزد کارگری متوسط: مدیر ارشد اجرایی چند برابرِ یک کارگر متوسط در همان شرکت درآمد دارد.
۹- عملکرد ایمنی: نسبت مجروحشدن کارکنان و تعداد مرگ و میر در محیط کار به تعداد کارکنان
۱۰- ظرفیت نوآوری: نسبت هزینهکردن برای تحقیق و توسعه به درآمد در سه سال گذشته
۱۱- روگردانی پرسنل: تعداد پرسنلی که از شرکت رفتهاند به تعداد کل پرسنل
۱۲- وضعیت سرمایهگذاری حقوق بازنشستگی: تعهدات فاقد پشتوانهٔ مالی به کل داراییها (بر اساس میزان مشارکت در سال ۲۰۱۴)
فهرست ده شرکت نخست کانادا بر اساس این رتبهبندی به شرح زیر است:
۱- بانک ونسیتی (Vancouver City Savings Credit Union)
۲- هواپیمایی وستجت (WestJet Airlines Ltd)
۳- شرکت بیمهٔ کوآپریتورز (Co-operators Group)
۴- شرکت انماکس (Enmax Corporation)
۵- شرکت نفتی انبریج (Enbridge Inc)
۶- شرکت نفتی کامکو (Cameco Corp)
۷- بانک دسجاردین (Mouvement des Caisses Desjardins)
۸- هواپیمایی ترانزات (Transat AT Inc)
۹- شرکت بیمهٔ سانلایف (Sun Life Financial Inc)
۱۰- شرکت تک ریزورسز (Teck Resources Ltd)
فهرست کامل این رتبهبندی در وبسایت مجلهٔ Corporate Knights در دسترس است.
فهرست ۱۰ «شرکتهای مسئولیتاجتماعیپذیر» خارجی فعال در کانادا در سال ۲۰۱۶ نیز به شرح زیر است:
۱- شرکت آزمایشگاهی ابوت (Abbott Laboratories)- ایالات متحدهٔ آمریکا
۲- شرکت داروسازی اب وی (AbbVie)- ایالات متحدهٔ آمریکا
۳- آلکاتل-لوسنت کانادا (Alcatel-Lucent Canada) – فرانسه
۴- آلکائوی کانادا (Alcoa Canada)- ایالات متحدهٔ آمریکا
۵- آمریکن اکسپرس کانادا (American Express Canada)- ایالات متحدهٔ آمریکا
۶- آویوا کانادا (Aviva Canada)- بریتانیا
۷- BASF کانادا-آلمان
۸- بایر (Bayer)- آلمان
۹- بلک اند دکر کانادا (Black & Decker Canada)- ایالات متحدهٔ آمریکا
۱۰ – BMW کانادا- آلمان
فهرست کامل این رتبهبندی در وبسایت مجلهٔ Corporate Knights در دسترس است.
اگرچه معیارهایی مانند رعایت حقوق پرسنل بهویژه عملکرد این شرکتها در کشورهای خارجی در این زمینه، بررسی تخصصی عملکرد شرکتها در تمامی حوزهها مانند رعایت پیمانهای بینالمللی در زمینهٔ تولید و کشت پایدار کتان و «تجارت منصفانه» (Fairtrade) در صنایع پوشاک یا حقوق حیوانات در بین معیارهای فهرست «شرکتهای مسئولیتاجتماعیپذیر» دیده نمیشود و رتبهبندی شرکتها در حوزههای گوناگون ارائه نشده است، وجود چنین فهرستی را در یکی از کشورهای دنیای سرمایهداری باید به فال نیک گرفت و در ترویج و تکمیل آن کوشید.
[…] ورای سود مالی- مروری بر فهرست «شرکتهای مسئولیتاجتما… […]